RPP Panatacara lan Pidato KTSP

WULANGAN 2

PANATA CARA LAN PAMEDHAR SABDA

A. STA NDAR KOMPETENSI	:	Mengungkapkan    perasaan,  pikiran,   informasi, dan gagasan melalui kegiatan berpidato
B. KOMPETENSI DASAR	:	1.     Menyampaikan (membawakan) susunan acara dengan       memperhatikan kelaziman berbicara sesuai dengan pendengar 2.     Menyampaikan sambutan dengan memperhatikan tata urutan berpidato
C. INDIKATOR	:	1.1. Menyebutkan tata aturan menjadi pembawa acara.(tertib berbahasa) 1.2. Menyebutkan tata urutan acara. (tertib berbahasa) 1.3. Berani dan kreatif memperagakan menjadi  pembawa acara 2.1. Menyebutkan tata aturan berpidato(tertib berbahasa) -2.2.Menyebutkan tata urutan pidato. (tertib berbahasa) -2.3.Berani dan kreatif memperagakan berpidato di depan kelas.
D. MATERI	:	Susunan Acara Naskah Pidato

SUSUNAN ACARA

        Dadi MC (master of ceremony) utawa panatacara ( penata acara) kuwi ora angel, alias gampang. Mung perlu latihan wae. Merga panatacara kuwi omong ing ngarepe publik mula perlu digatekake aturane kang minangka kepatutan ben ora saru. Aturan iki sakjane ora ana, mung merga tampil ing ngarepe wong akeh mula kudu nggatekake kepatutane, yaiku :

-          busana katon pantes lan sopan

-          grapyak lan sumeh

-          wicara ngerti unggah-ungguh, lancar lan runtut

supaya lancar lan runtut, sawijining panatacara kudu duwe rancangan susunan acara. Acara apa wae sing sifate resmi utawa rada resmi kayata pengetan dina-dina penting , pengajian, syukuran , ijabe manten, temune manten lan liya-liyane, supaya apa-apa kang perlu dilakoni bisa lumaku kanthi lancar lan runtut. Yen ana acara tanpa susunan acara , mula acara mau bisa morat-marit ana bab sing mesthine penting banjur kliwatan utawa ana sawijining tujuan sing ora ‘tercapai’. Mula penting banget yen duwe kajat utawa acara digawekake dhisik / dirancang dhisik susunan acarane.

        Gawe susunan acara kuwi ora angel , mung kari milih-milih kegiatan apa sing arep dilakoni kang cocog karo acarane. Umpamane acara syukuran lulus sekolah :

        1. Atur pambuka

        2. Wacan Al-Qur’an

        3. Sambutan sohibul bait / hajat ( sing duwe omah  / sing duwe kajat )

        4. Ceramah agama

        5. Donga panutup

        6. Ramah-tamah lan hiburan

        Ora angger acara susunane kaya ing dhuwur iku , kudu diselarasake karo tujuane dienekake acara. Yen acarane beda mesthi wae ya beda susunan acarane. Tuladha liyane acara perpisahan sekolah :

1.       Atur pambuka

2.       Wacan Al Qur’an

3.       Tari Gambyong

4.       Sambutan Kepala Sekolah

5.       Lagu ‘Jujur’

6.       Sambutan Ketua Komite Sekolah

7.       Penyerahan sacara simbolis siswa dening sekolah marang wong tuwa

8.       Lagu ‘ Satu ‘

9.       Penyerahan hadiah siswa berprestasi

10.    Donga Penutup

11.    Ramah-tamah lan Hiburan

        Kepriye? Bisa , ta gawe susunan acara?

Gladhen :

Ngrancanga susunan acara kanggo Rapat Pemilihan Pengurus Osis , Temune Penganten, Pengetan Dina Kamardikan, Pengetan Siji Sura, Pahargyan Nyambut  Taun Anyar ( pilihen salah siji wae )!

Teks Pidato

Sadurunge nindakake pidato, kita perlu nyawisake konsep. Kepriye carane nyusun naskah pidato ? Nyusun naskah pidato ora beda karo nulis karangan liyane. Sadurunge nyusun naskah pidato ana sawetara bab kang perlu dimangerteni umpamane :

Kapisan

1. Pidato kuwi disiapake kanggo acara apa ?

2. Sapa wae kang bakal mirengake ? ( bab iki kang mbedakake basa apa kang kudu digunakake ngoko/ krama )

3. Ing ngendi bakal dipidatokake ?

Kapindho

Manawa wis mangerteni telung perkara ing ndhuwur, kita banjur nyusun cengkorongan.

Katelu

Ngembangake cengkorongan dadi naskah pidato kang wutuh. Aja lali, kanggo mbedakake karangan pidato lan karangan gancaran liyane, ing naskah pidato diperlokake ukara panyapa.

Tuladha :

Kapisan

1. Pidato kanggo mengeti dina kamardikan Indonesia

2. Audiene kanca – kanca sekolah ( SMP )

3. Ing sekolahan

Kapindho

Cengkorongan :

Pambuka        :              1.  Salam pambuka

                                                2.  Paragrap pambuka

Isi                      :               1. Ngelingake proses kamardikan kang ora gampang

2. Ngajak melu ngrasakake syukur antuk kamrdikan

                                                3.  Mbombong kanca – kanca supaya melu mbangun negara

Panutup          :               1. Panuwun marang Gusti Allah arupa donga

2. salam

Katelu                                             

Cengkorongan ing ndhuwur manawa dikembangake dadi karangan pidato kang utuh kurang luwih dadine mangkene Assalamualaikum wr. wb.

Mitra-mitraku kang sun tresnani,

Tahmid lan tasyakur kita unjukake marang Allah swt, kang wis paring berkah marang kita saengga kita bisa mengeti Dina Kamardikane Republik Indonesia kang kaping 65 ing kahanan kang aman , tentrem lan sehat wal afiat              

Para kadang kang daktresnani,Ing wektu-wektu kita mengeti kamardikan kaya saiki iki, perlu dibukak maneh memori kita, yen kamardikan kita iku dudu bebungah saka wong liya, ora kaya unen-unen thenguk-thenguk nemu gethuk, nanging kamardikan kang kita mung kari ngrasakake enake iki ditebus kanthi ewon jiwa ,banjir getih, lan bandha donya kang tanpa wilangan. Mula saka iku, kamardikan iki kudu kita jaga minangka amanat saka para pahlawan lan syuhada kang wis kondur ndhisiki kita.

                Ing pembukaan UUD 45 alinea katelu wis jelas dinyatakake yen kamardikan kang kita regem iku minangka berkah rohmahe Allah Kang Mahakawasa. Mula saka iku, kamardikan dadi amanah kang wajib kita jaga.

Sedulur-sedulurku,Swasana pengetan proklamasi kaya dina iki mujudake saat kang tepat kanggo  ’mensyukuri’ nikmate urip mardika. Kanikmatan iki wajib kita jaga supaya ora ilang. Kepriye carane njaga? Kanthi sinau kang mempeng supaya pinter. Awit anane bangsa kita biyen dijajah dening bangsa liya ya merga saking bodhone awake dhewe. Eling! Jaman saiki penjajahan wis salin rupa. Yen biyen penjajahan fisik, saiki wis ganti penjajahan ekonomi lan budaya. Yen elmu kita ora bisa madhani bangsa liya kita bakal bisa dijajah maneh dening bangsa liya. Dudu fisike, nanging ekonomi lan budayane. Apa kita gelem kelangan jati dhirine bangsa Indonesia?  Mula ayo sinau sing mempeng wujud kita syukur lan nindakake amanah kamardikan.

                Sedulur ayo kita tutup acara iki kanthi ndonga nganggo surat al Fatehah, diterusake al Ikhlas, AlFalah lan An Naas....

Ndonga kawiwitan. Al Fatehah

Maturnuwun, wassalaamu’alaikum wr wb

 Pidato kanthi  ekspresif

Pidato iku mujudake salah sawijining ketrampilan basa kang kagolong ing aspek wicara. Senajan lumrahe wong iku bisa tur pinter omong utawa wicara, nanging ora saben wong bisa pidato. Sadhengah wong iku lumrahe bisa lan pinter ngomong apa wae. Senajan mangkonoa durung mesthi yen bisa pidato. Ketrampilan pidato iku bisa disinaoni. Kepriye supaya kita bisa pidato kanthi becik ?

Kang kudu disiapkake ana rong warna, yaiku sadurunge nindakake pidato lan pas nindakake pidato.

Sadurunge nindakake pidato

1.       Kita kudu weruh lan mangerti sapa kang arep kita adhepi. ( masyarakat umum, para ibu, para bapak, kanca – kanca sekolah, apa para pejabat , lsp.)

2.       Kita kudu weruh lan mangerti ing lingkungan apa kita arep pidato. ( ing lingkungan sekolah, lingkungan keagamaan, lingkungan pamarentah, lingkungan kluwarga lsp. )

3.       Kita kudu weruh bab / masalah apa kang kudu dipidatokake. ( pendidikan, hiburan, agama, sosial, politik, kewarasan, lsp.)

4.       Kita kudu nyiapake konsep utawa naskah dadi kang wutuh.

5.       Aja lali sadurunge nindakake pidato bola – bali ajar. Paling ora apal marang ringkesane, luwih becik apal naskah wutuhe

Kanthi nyumurupi bab – bab kang kasebutake ing ndhuwur, kita banjur kudu nyiapake konsep utawa naskah dadi. Kanthi mangkono, naskah dadi utawa konsep iku ora bakal nyimpang saka masalahe, unggah – ungguh basane sarta swasana pendhukung liyane.

Pas nindakake pidato

1.       Kita kudu nguwasani bab kang arep dipidatokake.

2.       Pidato kanthi basa kang fasih lan lancar, tata, titi , tatas lan praitis. Aja blekak – blekuk kami sosolen.

3.       Panyawang madhep manteb , mrebawani nanging ora kaku utawa tegang.

4.       Pasuryan sumanak  diselingi banyolan kang seger waton ora kebablasen.

5.       Tangan aja srawean.

6.       Diusahaake ana komonikasi batin marang audien ( pamiarsa )

Coba naskah pidato ing ngisor iki paragakna ana ngarep kelas !

Pidato : 1

Assalamualaikum, wr. wb.

Alhamdu lillaahi rabbil ’aalamiin. Wa bihii nasta ’iinu ’alaa umuurid dun ya wad diin. Was shalaatu was salaamu ’alaa sayyidil mursaliin. Sayyidinaa wa maulaana muhammadin wa ’alaa ’aalihii wa sahbihii ajma’iin. Amma ba;du

Sedaya puji kagem Allah ,Gusti sakabehing alam. Marang PanjenengaNe kita nyuwun pitulungan atas sedaya urusan agami lan donya. Mugi-mugi rahmat lan salam kasok marang pengulu sakabehing utusan, pengulu lan pimpinan kita Nabi Muhammad, marang kulawarga lan sokabat sakabehe.

Saking lebeting manah ingkang tulus ikhlas, mangga kita unjukaken puja lan puji syukur marang Allah rabbil alamiin, kanthi taufiq, hidayah lan inayahIpun, kita sedaya ing kahanan fisik lan rohani ingkang saestu ngremenaken. Mugi-mugi kahanan ingkang kados makaten , tetep dipun paringaken, saengga kita saged nindakaken amal ing wulan suci Ramadhan ingkang badhe kawiwitan sekedhap malih.

Para rawuh ingkang minulya,

Miwiti acara menika, mangga kita kaji sabda Rasulullah saw ingkang kaserat ing kitab Durratun Naasihiin : Man fariha bi dhukuuli ramadlaana harramallahu jasadahuu alan niraan

Tegesipun : Sapa wae rumangsa seneng merang tekane wulan Ramadan, mangka Allah haramake jasade wong iku mlebu neraka.

Hadis menika isi sugesti supados sedaya purun mangayubagya wulan suci Ramadan kanthi remen lan legawa.

Senaosa makaten taksih wonten malih ingkang kedah kita gatosaken, inggih menika firman Allah ing surat Al Baqarah 183 : Yaa ayyuhal ladziina aamanuu kutiba alaikumus shiyaamu kamaa kutiba alal ladziina min qablikum la’allakum tattaquun. 

’Ingkang tegesipun:He wong-wong iman, wis diwajibake pasa marang sira , kayadene diwajibake marang wong-wong sadurunge sira, supaya sira kabeh takwa’

Para rawuh ingkang minulya,

Wonten tigang pranyatan saking ayat menika : sepisan tiyang mukmin wajib pasa, kaping kalih pasa sampun nate kawajibaken marang umat saderengipun lan ingkang kaping tiga ngengingi tujuanipun pasa ingggih menika supados dados tiyang ingkang muttaqin.

Para rawuh, muttaqin menika minangka tataran keimanan ingkang paling inggil. Saderengipun dumugi tataran menika, kita kedah nglampahi tataran saderengipun inggih menika: muslim, mukmin, muksin lan mukhlis.

Muslim, tegesipun angrasuk agami Islam. Mukmin maksudipun sampun netepi janji kanthi lisan , ngyakini salebeting manah lan nindakaken kanthi rukun (urutan ingkang leres). Muksin tegesipun sampun saged tumindak sae dumateng Gusti Allah lan sedaya makhluk. Mukhlis tegesipun tiyang ingkang sampun ikhlas, sedya tumindakipun namung karana Allah.

Mila saking menika para rawuh, supado kita saged dumugi tataran ingkang paling inggil, tataran muttaqin, mangga pasa Ramadan kita leksanakaken kanthi saksae-saenipun. Kita renggani pasa kanthi tarawih, tadarus lan i’tikaf, sarta tansah njagi sedaya peranganipun badan saking sedaya tumindak ingkang mboten dipun ridhoi Allah swt.

Wusana, mangga kita ndedonga mugi Allah swt maringi kekiyatan lair batos, saengga kita saged ngleksanakaken pasa ramadan kanthi saksae-saenipun, lan pasa sarta amalan kita dipun tampi dening Allah swt. Amin allahumma aamiin.

Akhirul kalam wassalaamu’alaikum wr.wb.

Pidato : 2

           Assalamu’alaikum Wr. Wb.

                Nuwun, para sadherek kakung-putri ingkang tuhu minulya, para pinisepuh ingkang tuhu kinabekten. Saderengipun kula matur wonten ngarsa Panjenengan sami, kepareng kula nyuwun gunging samodra pangaksami, awit kula sampun kumawantun ngadeg wonten ngarsa panjenengan minangka sesulihing para kanca nem-neman sedaya.

                Ingkang sepisan, sumangga kita sedaya amemuji wonten ngarsanipun Gusti Ingkang Maha Kuwaos, awit saking kepareng sarta berkahipun, kita tansah ginanjar ing kawilujengan. Saengga kita sedaya pikantuk kekiyatan lahir batos saget angrawuhi pahargyan dalu menika.

                Kados sampun kapacak wonten ing kintaka adi, sarta sampun kasebat ing ngajeng, bilih dinten punika penggalihipun Bapak saha ibu Darso Wiyana sakulawarga  rumaos bebeg, bombong lan mongkog panggalihipun. Mliginipun Kangmas Wasana Adi, awit menapa ingkang dados gegayuhanipun sampun  kasembadan. Ing tanggal Januari 2010 dereng dangu punika, Kangmas Wasana Adi sampun winisuda minangka sarjana ing babagan basa lan kasusastran Jawi saking jurusan Basa lan Sastra Jawi Fakultas Basa lan Sastra Universitas Negri Surabaya.             

                Bapak, Ibu tuwin kadang sadaya ingkang kula tresnani,

Sayektos kawontenan punika  damel bombong sarta mongkog. Mboten wonten sanes awit Kangmas Wasana Adi saged kalampahan lulus kanthi biji ingkang maremaken. Liripun lulusipun pikantuk pangalembana saking para guru sarjana sujananing Basa lan Kasusastran Jawi ingkang tinanggenah andadar menggah kelantipan sarta kawasisanipun kangmas Wasana Adi.

                Pramila  kula sakanca ndherek muji syukur wonten ngarsanipun Gusti Ingkang Mahawikan, mugi-mugi kanthi ungguling kawasisan sarta landheping kalantipan punika Kangmas Wasana Adi lajeng rumaos pinecut ndherek ndhidhik lan nyengkuyung ajengipun bangsa sarta nagari. Cundhuk kaliyan ngelmu ingkang sampun karengkuh, punapa malih ing wekdal punika kawontenanipun basa lan kasusastran Jawi ingkang taksih mrihatosaken.  Kangmas Wasana Adi  minangka sarjana sujana ing babagan basa lan kasusatran Jawi ingkang mumpuni dhumateng reh basa lan paramasastra.

Bapak, Ibu tuwin kadang sadaya ingkang kula tresnani,

                Mila saestu mugi-mugi ing tembe Kangmas Wasana Adi kersaa kanthi dhanganging penggalih ambyur wonten ing madyaning bebrayan, anggulawenthah bebrayan agung ing  babagan kautaman, anggegilut lan angipuk-ipuk murih lestarining kabudayan warisan leluhur punika.

                Sinten malih ingkang kedah cancut taliwanda anggigah kita tiyang Jawi ingkang wekdal punika taksih kasengsem dhumateng kabudayan sanes. Sinten ingkang kedah  nggilut kabudayanipun piyambak kejawi kita sedaya para mudha. Jejibahan punika pancen awrat ketingalipun, nanging menawi  katindakaken kanthi esthining manah, sayektos inggih badhe wonten uwohipun. Uwoh ingkang kita idham-idhamaken mboten sanes inggih mekar lan tumangkaripun kabudayan Jawi ingkang tansah anggadhahi greget lan kapitadosan ingkang tumemen, bilih sayektosipun kabudayan Jawi punika mboten kasingsal manawi katandhing kabudayan manca.

                Para rawuh, Bapak Ibu Darso Sentono sarta Kangmas Wasana Adi ingkang kula tresnani. Mekaten reroncening basa ingkang saged kula aturaken ing wedal punika minangkani sesulihing para kadang mudha sedaya. Mbokbilih ingkang sampun kula aturaken kalawau karaos angandhar-andhar  sarta wonten ingkang kirang trapsila menggah pahargyan dalu menika, ing mriki kula minangka manungsa wantah mbokbilih wonten kekirangan sarta kirang leresing subasita nyuwun gunging pangaksami. Dhumateng Kangmas Wasana Adi, sugeng makarya kanthi greged enggal, mugi-mugi Gusti tansah anjangkung .

                Maturnuwun .

            Wassalamualaikum Wr Wb.    

Pidato : 3

Assalamualaikum wr.wb.

                Bapak Kepala Sekolah saha Bapak – Ibu Guru Staf karyawan ingkang kula kurmati, Bapak – Bapak, Ibu – Ibu sadaya tamu undangan ingkang kula kurmati, para kadang sepuh kula  kelas tiga ingkang kula tresnani.

Mugi – mugi karahayon, katentreman tuwin kebahagiaan tansah kasarira ing kita sami, awit saking kamirahanipun Gusti Allah ingkang maha welas.

Kepareng kula ngaturaken sugeng siang, sugeng rawuh saha sugeng lenggah dhumateng Bapak – Bapak, Ibu – Ibu saha para kadang sedaya. Saderengipun sumangga kita sesarengan ngunjukaken raos puji syukur dhumateng padani-Pun Gusti Allah ingkang maha mirah. Ing wekdal punika kita sesarengen saged mangayubagya nguntabaken angggenipun para kadang sepuh kula badhe nilar pasinaon mriki. Mligi kagem kadang – kadang sepuh kula ingkang kula tresnani,

Alhamdulillahirobil alamin....raos syukur ingkang satulus – tulusipun sumangga kita aturaken dhumateng Gusti Allah ingkang maha agung, awit ing titi wanci punika para kadang sampun saged ngrampunaken kewajiban ing pasinaon SMP. Dhumateng kadang sepuh kula ingkang sampun lulus kanthi biji ingkang sae sampun gumunggung kosok wangsulipun kagem kadang sepuh kula ingkang bijinipun pas – pasan inggih sampun alit ing manah. Dene kagem kadang sepuh kula ingkang mbok bilih dereng saged ngrampungaken pasinaon ing SMP mriki sampun ngantos kemba.

Kadang – kadang sepuh kula ingkang kula tresnani,

Kita kedah anggadhahi kapitadosan sadaya asil kita punika mujudake asil ingkang sampun cocog saleresipun kaliyan pambudidaya kita. Pramila kadang – kadang sepuh kula sadaya kula minangka wakilipun kelas pitu lan kelas wolu namung saged ndherek amemuji, mugi – mugi kadang sepuh kula sadaya saged nglajengaken gegayuhanipun. Ingkang badhe nglajengaken sekolah mugi katampi ing sekolah ingkang pinilih. Dene ingkang mboten nglajengaken mugi saged mupangaten kawruh, ketrampilan saha kesagedan sanes – sanesipun. Sadaya ingkang sampun dipunparingaken dening bapak ibu guru mugi -  mugi wonten gina paedahipun.

Kadang – kadang sepuh kula ingkang kula tresnani,

Mboten kesupen sadangunipun sesrawungan kaliyan rayi – rayi, mbok bilih wonten bab – bab ingkang mboten ngremenaken penggalih, kula minangka wakilipun kepareng nyuwunaken pangapunten. Mugi – mugi kula sadaya saged nulad kadang sepuh kula utaminipun bab – bab ingkang sae. Dene menawi para kadang sepuh rumaos wonten bab – bab ingkang kirang sae, mugi – mugi enggal dipun ewahi lan mboten kabekta ing papan pasrawungan mangke.

Kadang – kadang sepuh kula ingkang kula tresnani Ingkang pungkasan rayi nguntabaken

Jengkar panjenengan ngaturaken sugeng  pepisahan sugeng tindak.

Para Bapak – Bapak, Ibu – Ibu saha kadang sadaya ingkang kula kurmati,

Santen toyaning klapa makaten atur  kula, mbok bilih wonten kalepatan kepareng nyuwun agunging samodra pangaksami.

                Wasalamualaikum wr.wb.

Nuwun

Tuladha naskah pidato ing ndhuwur wacanen batin !

Yen wis siaga, tampilna ana ngarep kelas kaya satataning wong pidato !

Yen kepingin pidato nganggo naskah liya ora apa – apa .

DRAMA TRADISIONAL : AROK

 AROK

 ( DENING : NARTO GD )

ADEGAN I

Lagu pambuka (nggambarake rombongane Tunggul Ametung budhalan)

                  Ing pendhapaning padhepokan Dhedhes lan Rangga Sempana lagi wawan rembug nggagas panguripan kang bakal dilakoni yen lelorone wis resmi dadi penganten.

Dhedhes Rangga Dhedhes Rangga Dhedhes Rangga Dhedhes Rangga  Dhedhes Rangga Dhedhes Rangga Dhedhes Rangga Dhedhes Rangga B.Purwa Rangga B.Purwa Rangga B.Purwa Rangga B.Purwa Dhedhes B.Purwa Dhedhes Rangga B.Purwa Kuningan B.Purwa Kuningan B.Purwa Kuningan B.Purwa Dhedhes B.Purwa T.Ametung B.Purwa T.Ametung B.Purwa T.Ametung B.Purwa T.Ametung T.Ametung B.Purwa T.Ametung B.Purwa    T.Ametung B.Purwa T.Ametung  Dhedhes B.Purwa Dhedhes B.Purwa B.Purwa

: : : : :  :                   : : : :    : : : : : : :    : : : : : : : : :    : :    : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : :  : : : : :

Kakang Rangga..  Ana apa ,Yayi….  Apa Kakang wis manteb temenan yen  mengko  diladeni  dening  Dhedhes? Yayi, apa maneh sing dakgoleki. Kabeh-kabeh wis ana ing sliramu.   Aruming melathi bisa nentremake atiku ora beda yen cecaketan lawan pun  Yayi. Gumebyare lintang lan rembulan ora bisa nandhingi cahyaning citramu. Apa Kakang ora bakal kepencut yen ana kenya kang mbalang liring lan mesem kang ngujiwat ? Yayi,  ora ana netra kang bisa ngobong tresnaku ngluwihi netramu, ora ana esem kang njalari aku mendem kejaba lathi kang pindha wohing dlima iki. Ah, Kakang iki pintere yen ngalembana. Ora. Apa sing takkandhakake iki kabeh nyata. Sliramu diparingi warna kang sampurna. Upama dicandra bakal kentekan ukara. Para jawata wae bakal cemburu, priksa aku cecaketan lawan sliramu . Nanging apa bener Kakang bakal setya marang aku? Yayi bukti apa kang sira pundhut, Kakang bakal ngaturake. Saupama rembulan oleh dipethik, bakal dakpethikake. Saupama aku adipati, bakal takroncekake mas picis raja brana kanggo kasenenganmu.  Dudu kuwi sing takjaluk, Kakang. Kakang Rangga enggala nglamar aku. Nglamar?! Apa bener sing takrungu iki mau? Geneya? Apa Kakang wedi ?  Ora! Bebojoan lawan sliramu wis dadi tekadku. Mung aku isih rangu-rangu. Apa Bapa Begawan Purwa bakal nglilakake putrine dirabi siswane sing dudu trahing satriya ? Kakang, aku ngreti. Kakang Rangga kuwi siswa kinasihe Bapa. Dadi aku percaya yen Bapa bakal marengake. Apa bener mangkono? Dumadakan Begawan Purwa mecungul mlebu ing pendhapa. Bener, Rangga ! (Rangga Sempana kaget banjur enggal-enggal asung sungkem)  Oh, Bapa Begawan ! Kene-kene Rangga. Lungguha caket Bapa ! Inggih, ngestokaken. Rangga, aku iki sawijining brahmana. Brahmana kuwi ora kegiwang marang gumebyaring donya, ora mbedakake jalma saka drajat, semat lan pangkat. Amung patrap kang susila anoraga kang disenengi. Manungsa kang adil lan kang tansah nindakake laku utama kang daksenengi. O…, makaten Bapa. Iya Rangga. Lan kawruhana, katresnan kuwi kekuwatane ngungkuli dirada sasra. Tegese ngungkuli kekuwatane gajah sewu. Lan bobote katresnan kuwi ngungkuli raja brana saknegara. Bathara wae ora kuwawa nandhingi krodhane asmara. ( Dhedhes nyaketi lan nggandheng astane ramane ) Bapa,….  Bapa marengaken ?  Iya ,Nini. Ing donya iki sing takduweni mung anak. Yen si anak mothah, banjur susah, apa wong tuwa bisa turu kepenak?  Nanging kok ketingale Bapa ora rena ? Malah Bapa ketingal sungkawa. ( Begawan Purwa unjal ambegan . Ana bab kang abot banget diwedharake)  Bapa Begawan, saupami Bapa ngersakaken .. ( Begawan Purwa enggal-enggal munggel )  Ora, ora! Bapa banget nyarujuki jejodhowanmu. Kabeh lelakone manungsa kuwi wis tinulis. Kita mung kari nglakoni. Mung wae kita ora diwenangake meruhi nasib kang  bakal kita lakoni. ( Rembugan kepunggel tekane cantrik Mahesa Kuningan )  Bapa, wonten tamu agung rawuh. Tamu agung? Sapa ?! Akuwu, Bapa.  Tunggul Ametung ?  Inggih. Ya, wis. Aturana mlebu. Nini, nggaweya unjukan lan dhaharan saanane. Inggih, Bapa. Cantrik metu , dene Dhedhes mlebu nyiyapake suguhan.Resi Purwa banjur nyalami tamune; Akuwu Tunggul Ametung lan prajurit pengawale njur ngaturi pinarak) Wah, kanugrahan ingkang ageng sanget dene Gusti Akuwu kersa rawuh ing gubuk kula. Nanging inggih namung kados makaten kawontenan kula.  Mboten dados menapa. Nguningani kahanan dhusun Panawijen penggalihingsun sampun rumaos marem. Pranyata leres ingkang dipunaturaken dening para punggawa, bilih dhusun ngriki saestu loh jinawi. Katingal saking tetuwuhan ingkang sami ijem nengsemaken. Lan kawula ingkang sami grapyak sumanak mratandhani kamakmuran sampun saged dipunraosaken para kawula.  Matur nuwun. Sedaya menika minangka kamirahaning Gusti Ingkang Akarya Jagad, ugi saking kawicaksanan panjenengan dalem. Nuwun sewu, menapa menika wau panjenengan dalem badhe tindak mbebedhag?  Mboten , namung kepengin nguningani piyambak kawontenanipun para kawula ing laladan Tumapel supados saged mangertosi menapa ingkang dipunbetahaken para kawula. Luhur sanget menapa ingkang panjenengan dalem tindakaken. Bathara Darma temtu rena uninga panjenengan dalem. Para kawula ugi badhe ngluhuraken asma dalem.  Bapa Resi, menapa Bapa gadhah cara-cara ingkang dipun singidaken , teka tanah ing Panawijen ngriki langkung loh tinimbang sakanan keringipun ?  Mboten wonten wewados, sedaya menika namung sarwi kaleresan. Dhusun ngriki dipunlangkungi benawi ingkang toyanipun tansah agung saking redi Arjuna.  O, mekaten ! ( Dhedhes metu nyuguhake unjukan karo gedhang . Kedhep tesmak netrane Tunggul Ametung mriksani Dhedhes ) Menika putranipun Ki Purwa?  Kasinggihan dalem.  O, dadi kabar ingkang ingsun pirengake ora kleru , yen ta ing dhusun Panawijen ana mustikaning widadari. Pranyata putranipun Ki Purwa piyambak. Hem, Ki Purwa. Wiwitanipun ingsun ora ngrewes marang kabar ingkang makaten. Nanging sasampunipun uningani dhewe, nyata ora kleru kabar iku mau. Mila dhawah kaleresan . Upami ingkang putra ingsun kersakake dhewe kados pundi? Awit dumugi sepriki ingsun ugi dereng kagungan garwa padmi. ( Mpu Purwa kaget banget. Semono uga Ken Dhedhes lan Rangga Sempana. Kabeh banjur gugup. Mpu Purwa ambegan landhung ….) Gusti, minangka kanugrahan menawi Njenengan dalem ngersakaken anak kula. Nanging lepat nyuwun pangapunten, Gusti. Perkawis jejodhowan menika perkawis ati. Kajengipun tiyang sepuh dereng temtu sami kaliyan kajengipun lare. Pramila kawula nyuwun wekdal kangge mangsuli pamundhut panjenengan dalem. ( Tunggul Ametung  rumangsa ora seneng krungu jawaban kuwi, nanging disamudana )  Inggih, inggih. Ingsun mangerteni. Dakkira sepuluh ari  saka dina iki cukup. Sampun, Ki. Ingsun pamit .  Ndherekaken Gusti . Sepisan malih kula nyuwun pangapunten. Ingsun sabar ngenteni, Ki.  ( Sawise Akuwu metu, Dhedhes langsung nubruk ramane.) Bapa, piye iki Bapa.  Mbokmenawa iki impen sing dakkuwatirake banget, Nini.  Bapa ngimpi apa? Age critakna ,Bapa.  Bapa ngimpi nggendhong kowe, Nok. Ana ing papan karameyan kadheseg-dheseg uwong nganti uwal saka tanganku. Dhuh Dewa paringana slamet anakku. ( Dumadakan ana prajurit mlebu langsung nyaut , banjur ngglandhang Ken Dhedhes. Mpu Purwa sing nggondheli ditendhang, Rangga Sempana sing mbelani kena pusaka tumekaning lalis)  Tunggul Ametung ..! kowe bakal ngundhuh wohing pakarti…! ( krungu panjerite ki Purwa , Mahesa Kuningan mlebu aweh pitulungan )

ADEGAN II

                  Ing padhepokane, Begawan Lohgawe lagi wawan gunem karo nom-noman kang bagus rupane, aran Ken Arok.

Lohgawe Arok Lohgawe Arok Lohgawe Arok Lohgawe Arok Lohgawe Arok Lohgawe Arok Lohgawe Arok Lohgawe Arok Lohgawe Arok Lohgawe Arok

:  : : : : : : : : : : : : : :    : : :  :

Arok, apa kowe ngerti, geneya ing endi-endi tuwuh ontran-ontran? Mergi kathah tiyang mlarat mboten gadhah pedamelan Ya, bener. Nanging ana punjering sebab kang njalari semrawute negara iki. Kowe ngerti? Dereng , Bapa. Ngertenana, Arok. Punjering sebab ora liya saka polahe para pemimpin dhewe. Dheweke ora njaga kawibawane, kanthi seneng tumindak sawenang-wenang marang kawulane, ora nindakake pranataning agama lan pranataning nagara. O, makaten, Bapa. Lajeng? Para pemimpin saiki luwih mentingake kabutuhane priyangga, kawulane diumbar sengsara. Pajeg diundhakake tanpa mikirake kepriye carane para kawula golek sega. Wusana akeh kawula kang kacingkrangan banjur akeh durjana, begal , rampog. Kaya kang tau koklakoni, biyen. Inggih, kala semanten kula mboten mikir menapa sebabipun lan menapa akibatipun. Lajeng kangge ngatasi bab menika menapa ingkang kedah dipunlampahi? Manut panemumu, apa atine para pemimpin bisa tinarbuka? Pikirane bisa dilurusake? Saged, nanging betah wekdal ingkang dangu. Selak kawulane padha sekarat. Menawi mekaten tedhakipun saged nggentosi. Apa isi asem bakal thukul dadi semangka? Lajeng kersa Bapa? Kudu diganti dening pawongan kang ngerti banget kahanane kawula. Lha sing ngerti, mesthine ya saka kalangane kawula dhewe. Menapa saged ,Bapa? Geneya ora? Caranipun? Kita rebut kanthi cara lon-lonan. Kita kudu bisa nyaket, nyawiji supaya ngerti pangapesane. Mula Arok, samaptaa! Bakal dakwulangake bab paprentahan marang sira. Sira bakal dakajokake marang akuwu supaya ditampa dadi prajurit. Mengko yen wis, tuduhna yen Arok ora mung pantes dadi pimpinane begal ing alas Karaotan, nanging Arok pantes dadi akuwu ing Tumapel. Ngestokaken dhawuh,Bapa.

ADEGAN III

            Ing kutharaja para kawula padha jejel - riyel kepengin nyumurupi garwa padmine Tunggul Ametung sing banget uayune. Ing kono uga ana Mahesa Kuningan sing melu ndhusel-dhusel kepengin ngerti kahanane Ken Dhedhes sawise setahun ilang saka dhusun Purwa.

            ( selingan  tetembangan  )

            Kabeh padha ndomblong nyawang pasuryane Ken Dhedhes. Semono uga Ken Arok; prajurit mudha kang melu njaga kirabe Akuwu. Nalika semana, panyawange Ken Dhedhes tempuk karo panyawange Ken Arok. Sabrebetan rumangsane , Ken Arok kuwi Rangga Sempana. Mula ana sawetara suwene wong loro padha sawang-sawangan, nganti Ken Dhedhes ilang katutupan wong-wong sing nonton.

            Karo isih tetep ngawasake   penere Ken Dhedhes, lon-lonan Ken Arok mlaku. Merga ora nggatekake dalan dheweke nganti nabrak Mahesa Kuningan.

Arok Kuningan Arok Kuningan Arok Kuningan Arok Kuningan Arok Kuningan Arok Kuningan Arok Kuningan Arok Kuningan Arok Kuningan Arok Kuningan Arok Kuningan Arok Kuningan Arok Kuningan Arok Kuningan Arok Kuningan Arok

: : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : :

Sepurane Kisanak. Mboten napa-napa Ndara. Eh, Ndara.. napa Ndara dados prajurit ing kraton? Lha olehmu nyawang ki piye ? Maksud kula napa Ndara jagi wonten kaputren? Pitakonmu kok ngono? E..em ..aduh piye ya. Anu ..criyosipun ngaten . Kula tak criyos nggih.. ( karo ngetokake rokok ) Udud Ndara ? ( Arok ndudud siji banjur disumedake dening Kuningan) Anu. Gusti Dhedhes menika rayi kula. Ha?! Aja angger muni cangkemmu. Maksud kula, Gusti Dhedhes niku anake guru kula. Teng padhepokan niku hubungane Gusti Dhedhes kaliyan para siswa niku pun kados sedherek. Niku kawit alit kula nggih tumut ngemong. Ngantos diwasa wusanane gadhah pacangan. Pacangane em..em  meh kados sampeyan niki rupane. Nggih leres, meh kados sampeyan rupane, tapi nggih tasik nggantheng ngrika. Ra sah omong ! Eh, mengke riyin. Pun nesu ta ! Karepmu apa crita ngono kuwi? Gusti Dhedhes niku diculik dening Gusti Ametung, pacangane dipateni. He?! Kowe bisa dipateni lho omong ngene iki! Lho, niki estu Ndara. Mila nek sampeyan saged wicantenan, kula titip kabar . Rokok  sak uthil ae kowe arep mrentah aku?! Eit. Mangke riyin. Kula gadhah barang ingkang sampeyan betahaken. Barang ?! Takbutuhake? Apa kuwi? Informasi ngenani Gusti Dhedhes. Apa gunane kanggoku? Apa? He – he, sampeyan ngesir Gusti Dhedhes, ta? Ora! Nggih empun , nek ngoten matur nuwun, kula nyuwun pamit. Eh, mengko dhisik. Upama iya kepiye?! Kula saged dados sarana sampeyan ketemu kaliyan Gusti Dhedhes. Carane? Kula taknyedhaki keputren, njur sampeyan cekel, sampeyan aturake Gusti Dhedhes utawa Gusti Ametung. Mengke nek Gusti Dhedhes pirsa rak mesthi diluwari. Mengke kula nyuwun dados abdine Gusti Dhedhes. Lha nek ora? Kula yakin saged lolos. Awit elek –elek ngeten kula gadhah guna kasantikan. Mengko dhisik, kok kowe malah ngongkon aku selingkuh kuwi piye karepmu. Gusti Dhedhes niku pun kelangan tiyang sing ditresnani, pacangane kaliyan bapake. Dados mboten mungkin badhe remen gesangipun. Kula pamonge mboten trima momongan kula nelangsa . Ya wis. Iki wewadi gedhe. Aja nganti ana sing meruhi, mung awake dhewe. ( selingan tetembangan )

ADEGAN IV

                  Sawise ana sawetara wulan Ken Arok niliki wong tuwa angkate karo mampir menyang padhepokane Begawan Lohgawe.

Lohgawe Arok Lohgawe Arok Lohgawe Arok Lohgawe Arok Lohgawe Arok Lohgawe Arok Lohgawe Arok Lohgawe Arok Lohgawe Arok Lohgawe Arok Lohgawe Arok Lohgawe Arok Lohgawe Arok Lohgawe

: : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : :

Kepriye kahananmu, Arok? Angsal pangestu Bapa, kula tansah ginanjar slamet. Samenika kula dados tetungguling bhayangkari, Bapa. Kalungguhan kang cukup dhuwur kanggo prajurit anyaran. Sira patut muji syukur marang Sang Hyang Agung. Inggih, Bapa. Ana parigawe tekamu iki mau? Kula badhe tilik bapak kula, nanging wonten bab ingkang tansah ngganggu pikiran kula, Bapa. Mulane sira banjur mrene. Bab apa kuwi? Nalika kula ndherekaken Akuwu, kula sumerap bab ingkang aeng , Bapa. Apa sing sira weruhi? Nalika Sang Akuwu lenggah jajar kalayan keng garwa, nyampingipun Sang Putri nyingkap, kula sumerap wentisipun sumunar mawa cahya. Apa kabeh wong bisa meruhi kedadeyan iki? Menawi ningali wentisipun , inggih. Nanging menawi cahya ingkang sumunar menika namung kula ingkang sumerep. Menapa maknanipun, Bapa? Kok wonten wanita kados mekaten? ( Lohgawe mesem) Ken Arok, wanita kang sumunar wentise iku pratandha yen dheweke sawijining nareswari.. Nareswari? Menapa menika? Wanita kang bakal nurunake ratu-ratu gedhe ing bumi iki. O,o  makaten, Bapa! Nanging Ken Dhedhes menika rak sanes trah ratu? Ora dadi apa. Wanita pilihan mangkono iku ora angger jaman ana. Wah, damel gawok saestu. ( Ken Arok banjur mesam-mesem) Arok. Eh, ingih-inggih. Ana maneh sing arep sira takokake? Sampun-sampun, matur nuwun. Ehm, Bapa, kula badhe nyuwun pamit. Lho, kok banjur kesusu? Inggih, keselak sonten mangke dugi griyanipun bapak kula. Ya wis, budhala. Sing ati-ati, Ngger! Inggih, pangestunipun kawula suwun. Iya-iya, Arok.

ADEGAN V

                  Ing ngarep omahe, Bango Samparan katon wedi weruh prajurit teka marani omahe, kuwatir omah ‘judi’ne sing magrong-magrong digusur.

B.Samparan Arok B.Samparan Arok B.Samparan Arok B.Samparan Arok B.Samparan Arok B.Samparan Arok B.Samparan Arok B.Samparan Arok B.Samparan Arok B.Samparan Arok B.Samparan Arok B.Samparan Arok B.Samparan

: : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : :

Sugeng rawuh, Gusti. Lho, bapak lali karo aku? Njenengan sinten? Aku anakmu, Ken Arok. Bener, kowe Ken arok? ( lelorone banjur rerangkulan) Ora ngira saiki wis dadi wong gedhe. Apa pangkatmu? Aku dadi pimpinane bhayangkari Dhuh, Gusti kang mahaagung….. Ayo kene-kene mlebua. (lelorone banjur mlebu omah ) Ora usah repot-repot, aku ora suwe. Lho, mengko dhisik. Dakeneke pista kanggo ngramekake tekamu. Ora-ora. Aku mrene mung prelu pituduhmu. Bab apa? Aku pengin ngrebut Ken Dhedhes saka tangane Tunggul Ametung ? Ha?! Edan ! Apa bapak ngremehake kekuwatanku? Ora, dudu mangkono. Nanging kena ngapa kudu Ken Dhedhes? Aku wis nyipati bab gaib kang ana ing anggane Ken Dhedhes. Pupune mencorong, ngetokake cahya. Nalika taktakonake empu kang sidik, iku tandhane bakal nurunkake ratu-ratu gedhe. Aku pengin ratu-ratu kuwi keturunanku. O, mangkono. Nanging ngertiya, Tunggul Ametung dudu wong sembarangan, kanggo nyingkirake butuh keris sakti. Ya kuwi sing arep taktakonake. Ing ngendi aku bisa oleh keris kang sekti? Saiki ora ana kang ngungkuli kasaktiane Mpu Gandring ing desa Lumpang kana. Mpu Gandring ? Iya, Ngger. Yen ngono bapak gelem ngeterke aku mrana? Senajan mung anak angkat, nanging tresnaku marang kowe keluwih-luwih Arok. Wadhuh, matur nuwun,Pak. Iya-iya. Saiki lerema, arine wis saya sore.

ADEGAN VI

                  Ing taman kanggo cangkrama Ken Dhedhes lagi dihibur dening embane ditembangake lan dijogeti.

Emban Dhedhes Emban Dhedhes Emban Dhedhes Emban Dhedhes Emban Dhedhes Emban Dhedhes Emban Dhedhes Emban Dhedhes Emban Dhedhes Arok Emban Dhedhes Emban Dhedhes Emban Dhedhes Emban Dhedhes Emban Arok Dhedhes Arok Dhedhes Arok Dhedhes Arok Dhedhes Arok Dhedhes Arok Dhedhes Arok Dhedhes Arok Dhedhes

: : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : :

Gusti, menawi kula gatosaken, nembe menika lho njenengan ketingal ajer. Pasuryan dalem ketingal sumunar .Nedahaken bilih penggalih panjenengan ingkang lejar, mboten nggembol dhuhkita. Nek ngeten wuih ! ketingal uuayuu very very ayu! Apa kuwi, Yung. Very very ayu, ra mudheng aku. Tegese ayu banget gitu lho. Ah, gusti putri niku mboten gaul. Yung, uripku ngono mung ana ing njerone kraton. Weruhku  ya mung sarwa ana , diladeni lan tata krama. Dadi ibarate uripku kuwi kaya manuk neng kurungan ngono kae lho, Yung. Apa-apa sarwa ana nanging ora ngerti jembaring donya. Ah, gusti niku tidak bersyukur. Kula mawon pengin. He, kowe pengin dadi garwane akuwu? Eh, boten ngaten maksud kula. Kula pengin sarwa enten ngaten lho gusti. Terus nggih pengin saged teng pundi- pundi. Plesir teng Bali, nonton konser , teng diskotik wah pokoke hepi-hepi lah. Apa ana, yung wong sing oleh kabegjan kaya ngono kuwi? Lho, enten gusti. Teng luwar negri niku kathah sing pun ngraosaken gesang kados ngaten niku. Gusti mboten kepengin? Aku ora genah sing ngono-ngono kuwi. Kanggoku urip sesandhingan karo wong sing ditresnani ngono wae wis begja banget. Mesthine rak nggih gampil sanget kagem njenengan ingkang dipun paringi warni ingkang sampurna. Saben priya mesthi kersa mundhut garwa. Njenengan kantun milih mawon. Nyatane ora mangkono , Yung. Garise nasibku ora kaya sing takgadhang-gadhang. Aku wis kelangan wong-wong sing taktresnani. Bapaku lan nom-noman sing wis ngrangket atiku. Nanging njenengan sampun ngeling-eling terus, gusti,mengke mundhak ndadosaken sedhih. Ora, aku wiwit nglalekake prastawa kuwi. Apamaneh saiki ana nom-noman sing ngisi lan nglipur sepining atiku. Kaya –kaya dina-dinaku sing ilang dibalekake maneh marang aku. O, milanipun njenengan samenika ketingal remen sanget, jebul niku ta? Sinten gusti asmanipun? Ken Arok. Nanging , Yung. Aja nganti kapirsan akuwu, lho. Pun kuwatos. Dijamin gusti. Kula abdi ingkang seratus persen ngawula dhateng njenengan. Nanging, gusti, kula sing tansah kinthil njenengan kok dereng nate sumerep. Ken Arok niku tiyang napa siluman? Hus! Kok rena-rena ngomongmu. Ya mesthi wae siluman, eh.. menungsa karepku. Hiih kowe ki Yung marahi kleru wae omongku. ( Ken Arok muncul, dhehem ) Hrm, hrm! Aku siluman sing teka. Eh.. siluman?! Ya ampun kok ngguantheng eram silumane. Sampeyan niku sinten? Pileme sampeyan sing beredar napa? Kula tak mendhet pulpen rumiyin nggih. Nggo apa Yung? Niku nyuwun tanda tangane bintang pelm. Yung , iki Kakang Ken Arok . Eh, niki ta? Tiwas dirasani. Jebul priyayine mak bedunduk. Niki tandhane dawa, gusti. Dawa apane Yung? Dawa umure gusti, kados criyose tiyang sepuh nika lho. O, ngono. Ya wis saiki kowe mranaa dhisik. Sik sik sik. Kenalan riyin Mas! Lucu banget emban iki. Ya mung emban iki kakang sing njalari aku isih bisa urip. Dheweke kang tansah nglipur atiku. Kene –kene Kakang. Aku dolan menyang papan kene iki betheke ya mung kepengin ketemu Kakang Arok. Semono uga aku yayi, sawise aku weruh sliramu atiku ora kena tak kendhaleni maneh. Yen rina tansah kelingan yen wengi tansah dadi impenku.Kapan aku bisa cecaketan lawan pun Yayi. Kaya-kaya nglengkara banget bakal keturutan. Sliramu wis diwengku priya, dudu priya lumrah, nanging sawijining akuwu. Pranyata Dewa asmara kuwat banget anggone naleni ati kita. Sing nglengkara dadi nyata, ndadekake saya kuwat tekading atiku kanggo nggayuh kamulyaning urip bebarengan lawan sliramu Kakang Arok, satemene aku ora ngerti apa sing dakrasakake. Ngertiku aku tansah pengin cecaketan karo kakang. Donyaku sing maune peteng dadi padhang. Pepenginan urip seneng kebak katresnan bali tuwuh maneh ing atiku. Padha karo aku. Urip bebarengan karo sliramu minangka kabegjan sing tanpa upama. Oh, kakang Arok. Seneng banget aku krungu tembungmu. Nanging yen takbayangne aku dadi wedi dhewe kakang. Apa sing njalari sliramu wedi? Apa iya awake dhewe bisa nyawiji. Kamangka aku ana ing kahanan kang kaya mangkene. Yayi, Dhedhes. Aku kepengin banget mujudake pepenginanmu. Ing donya iki ora ana wanita kang njalari giliging tekadku kaya wesi gligen kajaba sliramu.Kawruhana Yayi, soroting mripatmu wis njalari kobaring atiku, esemmu njalari wiramane jantungku kaya bedhuge perang. Apa maneh sawise sliramu masrahake ati, wis ora ana maneh kang bisa ngalang-alangi kekarepanku. Senajan kuwi sang akuwu? Aja maneh akuwu, dewane perang wae yen ngalang-alangi bakal takadhepi. Gedhe banget tekadmu Kakang. Ndandekake saya gedhe pengarep-arepku. Aku bakal sabiyantu Kakang. Iya , kita bebarengan mujudake impen kita. Kakang apa iki mau ora ana prajurit kang meruhi patemon iki? Aja kuwatir , Kakang Kuningan wis siyaga. Ayo kita menyang papan kana, cedhak kali kae. Katone luwih adhem. Ayo kakang.

ADEGAN VII

Ing padhepokane Mpu Gandring

Arok Gandring Arok Gandring Arok Gandring Arok Gandring Arok Gandring Arok Gandring Arok Gandring Arok Gandring Arok Gandring Arok Gandring Arok Gandring

: : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : :

Kados pundi Bapa, keris pesenan kula?Menapa sampun rampung? Arok mesthine kowe ora mrene dhisik. Iki rak durung ana selapan dina.Keris pethingan kuwi ora bisa digawe kaya dene nggawe lading ing pandhe. Aku butuh semedi kanggo ngiseni pusaka iki mau. Mboten kula namung kepengin nyumurupi wujudipun Kerise wis ana , mung kari nutugake matrane. Menapa kepareng kula ningali. Kula namung kepengin ngretos , cocog menapa boten kaliyan kula. Kene- kene delengen. Ingkang pundi Bapa? Sing sisih kiwa dhewe. ( Arok ngiling-ilingi keris kanthi tliti lan ngrasakake dayane ) Kula kinten ngeten  kemawon sampun cekap .kula ampil rumiyin,Bapa. Ee, aja ngger. Keris kuwi isih ngganda Bethara Kala . Pancen menika ingkang kula betahaken. Ken Arok apa karepmu? Bapa samenika wekdal ingkang sae kangge mujudaken pepenginan kula. Kowe arep mateni uwong? Kula badhe nyirnakaken mengsah. Mungsuh saka ngendi? Saiki ora ana perang. Bapa mboten pirsa. Perang badhe kawiwitan. Wonten ingkang badhe njongkeng akuwu Tumapel. Nanging, ngger. Keris kuwi aja kokgawa. Dayane ala banget. Lajeng kenging menapa Bapa ndamel keris menika? Kuwi nasib , Arok. Sing melebu menyang kono dudu wahyu rejeki apa dene wahyu keraton, nanging hawane Yamadipati Yamadipati gadhah tugas ingkang sami kaliyan kula. Sedaya titah bakal nemahi pati manut wekdalipun. Lan samenika wekdalipun Bapa Gandring! ( muni mangkono Ken Arok karo nusukake keris marang Empu Gandring) Arok! Oh, ….duraka banget patrapmu. Kowe wis nelesi keris kuwi nganggo getih , keris kuwi bakal ngelak getih kalebu getihmu ….. ( Ken Arok ninggalake Empu Gandring sing tiwas kena keris gaweyane dhewe )

ADEGAN VIII

(Visualisasi  Mahesa Taruna nyilih keris lan mamerake marang kanca-kancane)

ADEGAN IX

Ing pendhapa Tumapel

Arok Singonebah Arok Singonebah Arok Singonebah Arok Prajurit Prajurit 2 Prajurit 3 Arok Prajurit Arok MahesaTaruna Arok

: : : : : : : : : : : :  : : :

Para punggawa lan kawula Tumapel. Aku senapati Tumapel Ken Arok, dipercaya dening Gusti Dhedhes ngrampungake sawijining perkara gedhe. Iki dina Tumapel kelangan gedhen. Dudu raja brana , nanging kelangan sawijining pemimpin sing banget kita pundhi lan kita tresnani, merga wis kapundhut dening kang maha kuwasa. Mbokmenawa sawetara wis ana sing krungu, nanging akeh sing durung ngreti menawa mau bengi ana sing mrajaya Sang Akuwu. Ha?! Akuwu? Ana duratmaka kang wis wani mlebu mlebu ing palanggataning Akuwu lan nunjemake pusaka marang sarirane. Gusti Dhedhes ora bisa ngenali duratmaka kuwi merga dumadine mung sakedhep netra, si duratmaka wis mlayu metu. Banjur sapa sing wektune jaga mau bengi? Kae ana prajurit papat sing jaga mau bengi. Kabeh padha ngglethak kaya wong mendem. Jare kabeh ngaku yen kena dayane sirep begananda. Iki dudu duratmaka biasa. Mesthine dheweke kalebu maling sing peng-pengan. Pinter lan duwe guna kasantikan. Mbokmenawa pancen duwe kaluwihan nanging maling iki dudu maling sing pinter, merga pusaka kang dienggo merjaya isih tumancep ing sarirane akuwu. mula ayo padha dipriksani, mbok menawa ing antarane kita ana sing ngreti duweke sapa pusaka kuwi. Ayo, ayo. ( kabeh padha ngrumpul ndeleng lan nliti pusaka ) Iki duweke Mahesa Taruna. Bener ta? Iya,iya. Iki sing dipamerake wingenane kae. Mahesa Taruna ?! Yen ngono larapen Mahesa Taruna mrene! Sendika gusti senapati! ( ora antara suwe Mahesa Taruna wis ditekakake ing tengah pasewakan.) Minangka wakiling pepundhen kita, aku kudu tumindak adil. Mahesa Taruna apa bener keris iki duwekmu? ee..ee  Ken Arok, keris kuwi…keris kuwi….akh! ( Keris Mpu Gandring wis tumancep ing anggane Mahesa Taruna). …Ken …Arok…….ko…we…..cu….li….ka…ba..nget! (sawise sawetara suwene padha meneng tanpa swara tanpa ana sing obah,………sabanjure…) Mahesa Taruna apuranen mitramu iki. Aku kepeksa nindakake kuwajibanku kanggo rahayune negara. Para punggawa lan kawula Tumapel, merga pambiyantu saka para prajurit, perkara rajapati iki wis bisa kita rantasi. Muga-muga kanthi mangkene ora ana maneh kang bakal tumindak bodho lan kumawani. Wis pasewakan dibubarake.